Web3 là gì?

• Web tập trung: Máy chủ là gì?

• Phân quyền trong Web3 trông như thế nào?

• Tại sao bạn nên quan tâm đến phân quyền?

• Lợi thế của Web3

• Web3 là một phong trào tư tưởng

• Web3 châm ngòi cho sự đổi mới công nghệ   

Web3 là một tên gọi khác của Web “phi tập trung”. Nó hoạt động giống như internet bạn sử dụng hàng ngày (mặc dù có một vài khác biệt kỹ thuật quan trọng). Web3 vẫn có các trang web và ứng dụng quen thuộc — từ mạng xã hội và các dịch vụ phát trực tuyến, đến các cửa hàng tin tức, công cụ tài chính, v.v. Và nó cởi mở hơn, ở chỗ không có người gác cổng Big Tech( các công ty công nghệ lớn), hoặc chính phủ, vì vậy cách bạn kết nối với các trang web và ứng dụng này về cơ bản là khác nhau.

Bạn hơi bối rối? Đừng lo. Hãy sao lưu một chút và xem lại cấu trúc cơ bản của Web và cách thức phù hợp với khái niệm “ phi tập trung” mới này.

Web tập trung: Máy chủ là gì?

Internet là nơi có hàng triệu trang web và ứng dụng, tất cả đều chỉ cần một cú nhấp chuột trên các thiết bị như điện thoại thông minh, máy tính xách tay, TV thông minh và các thiết bị hỗ trợ Internet khác. Nhưng tất cả các trang web này đều phải "sống" (hoặc được lưu trữ) ở một nơi nào đó. Đó là nơi các máy chủ xuất hiện.

Một máy chủ — thực sự chỉ là một máy tính khác — về mặt vật lý chứa nội dung trên internet. Khi bạn truy cập các dịch vụ, trang web hoặc ứng dụng trực tuyến, bạn đang giao tiếp qua lại với các máy chủ nơi chúng sống.

Và, trong hầu hết các trường hợp, các ứng dụng và trang web cần nhiều máy chủ. Có thể các trang web rất nhỏ (như trang portfolio cá nhân) có thể được lưu trữ trên một máy chủ duy nhất, nhưng các ứng dụng web hỗ trợ hàng triệu người dùng cần nhiều dung lượng hơn. Điều đó có nghĩa là hầu hết các trang web và ứng dụng được lưu trữ trên nhiều máy chủ — theo cách "phân phối".

Nếu bạn vận hành một trang web, ứng dụng hoặc dịch vụ, bạn cần cung cấp bộ lưu trữ dữ liệu của riêng mình (hay còn gọi là máy chủ) hoặc thuê từ một nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ dữ liệu đã được thiết lập. Đó là nơi các công ty Công nghệ lớn như Amazon, Microsoft và Google tham gia… và một phần của cách họ trở nên mạnh mẽ như vậy: họ độc quyền. Những gã khổng lồ công nghệ này cung cấp máy chủ và bảo trì với mức phí (tương đối) thấp và mọi người (hoặc doanh nghiệp) thường dễ dàng thuê máy chủ hơn là tự chạy. Các nhà cung cấp dịch vụ lớn cũng thường có nhiều trang trại máy chủ trên khắp thế giới, giúp các ứng dụng và trang web dễ dàng phân phối bộ nhớ của họ trên nhiều trung tâm dữ liệu từ xa.

Nhưng cho dù ai đó điều hành máy chủ của riêng họ hoặc thuê chúng từ một nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ, nhưng họ (hầu hết) đều có quyền kiểm soát chúng. Mô hình này được gọi là “tập trung” vì chủ sở hữu là người có quyền cuối cùng đối với các máy chủ và dịch vụ. Ngay cả khi các máy chủ của họ được phân phối rộng rãi, chúng vẫn luôn được kiểm soát thông qua một cơ quan tập trung.

Đây là cốt lõi của cách hoạt động của Web cũ. Trong Web 1.0 và 2.0, các chính phủ, Big Tech và Phố Wall (để chỉ một vài cái tên) là các cơ quan trung ương xác minh danh tính, giao dịch, quyền xuất bản nội dung của bạn, thậm chí cả quyền truy cập cơ bản vào Web.

Do đó, Web3 sắp loại bỏ những nguyên tắc này. Đó là về sự phi tập trung.

Phi tập trung trong Web3 như thế nào?

Trong Web3, vẫn cần các máy chủ để lưu trữ các ứng dụng, trang web và dịch vụ. Và chúng thường vẫn được phân phối trên khắp thế giới. Điều làm cho mô hình Web3 mới trở nên độc đáo là các máy chủ (hoặc “các nút”, như chúng được biết đến trong Web3) được sở hữu và vận hành bởi các bên độc lập chứ không phải cơ quan quản lý tập trung. Nói cách khác, chúng không chỉ được phân phối mà còn được “phân quyền”.

Điều này có vẻ như là một sự khác biệt nhỏ, nhưng nó có ý nghĩa lớn đối với tương lai của Internet và cách chúng ta sử dụng nó. Đó là cả một sự khác biệt về kỹ thuật và ý thức hệ sinh thái. Phi tập trung là trung tâm của Web3, và tất cả là việc đặt quyền kiểm soát Internet vào tay những người sử dụng nó và đóng góp cho nó, chứ không phải là các công ty Big Tech.

Tuy nhiên, mô hình sở hữu Web3 phức tạp và phức tạp hơn nhiều để đạt được, từ góc độ kỹ thuật. Để có quyền sở hữu thực sự phi tập trung, Web3 dựa vào công nghệ tiên tiến như blockchain và tiền điện tử để điều phối các nút và khuyến khích các bên độc lập điều hành các nút đó. Sau đó, bất kỳ ai cũng có thể xây dựng trên các mạng này, chọn sử dụng các nút phi tập trung một cách hiệu quả để lưu trữ các trang web, ứng dụng và dịch vụ của họ.

Kết quả là các mạng cấp nguồn cho Web3 được cho là “phi tập trung”, nghĩa là không một bên nào (hoặc một nhóm các bên) có toàn quyền hoặc kiểm soát chúng. Không ai có các đặc quyền đặc biệt như khả năng xem tất cả lưu lượng mạng hoặc tắt quyền truy cập cho một số người dùng nhất định. Mạng lưới chuỗi khối dựa vào những người tham gia độc lập (thay vì các công ty Big Tech tập trung) để duy trì và vận hành mọi thứ. Và những người tham gia cá nhân được khuyến khích làm như vậy bằng cách kiếm phần thưởng tiền điện tử để hỗ trợ các mạng blockchain.

Các ứng dụng và trang web được xây dựng trên mạng blockchain của Web3 được gọi là “ứng dụng phi tập trung” (hoặc “DApps”). Thuật ngữ này thực sự chỉ có nghĩa là chúng được lưu trữ chung bởi các “nút” thuộc về các bên độc lập, thay vì máy chủ của một thực thể kiểm soát duy nhất. Về mặt kỹ thuật, bất kỳ ai cũng có thể làm cho máy tính của họ khả dụng với mạng dưới dạng một nút. Nhưng trên thực tế, đó là các máy tính tiên tiến hoạt động tốt nhất như các nút, vì vậy hầu hết các nút vẫn được vận hành trong các thiết lập quy mô lớn — chỉ cần không có quyền sở hữu tập trung.

Tại sao bạn nên quan tâm đến phân quyền?

Web3 hoạt động giống như Web cũ, nhưng với cơ sở hạ tầng - phi tập trung - Thứ khác hỗ trợ nó. Tại sao đó là một vấn đề lớn như vậy?

Có hai lý do chính. Đầu tiên, Web3 an toàn, riêng tư, có thể truy cập và khả năng chống kiểm duyệt cao hơn nhiều so với Web 2.0. Thứ hai, Web3 cũng đại diện cho một triết lý mới về cách thức hoạt động của Internet và ai sẽ là người kiểm soát nó — mang lại cho các cá nhân cơ hội định hình tương lai của Web. Những người ủng hộ Web3 nói rằng, về mặt này, nó dân chủ hóa (hoặc khử độc quyền) Web. Nó đặt quyền lực trở lại tay người dùng.

Các mục dưới đây sẽ có trong phần 2

• Lợi thế của Web3

• Web3 là một phong trào tư tưởng

• Web3 châm ngòi cho sự đổi mới công nghệ