Ponzi - Mô hình kim tự tháp

Lưu ý: 

Nếu bạn không muốn đọc thì hãy xem 2 video mình để bên dưới để hiểu hơn về mô hình này nhé.

---

---

Mô hình ponzi là gì?

Mô hình Ponzi là hình thức vay tiền của người này để trả nợ người khác. Kẻ đi vay đưa ra cam kết trả lợi tức cao cho người cho vay và quảng cáo với họ về những tấm gương đã từng nhận được lợi tức cao trước đây để hấp dẫn người cho vay. Người cho vay bị hấp dẫn bởi lợi tức cao lại thậm chí giới thiệu những người cho vay mới hơn. Bằng hình thức này, kẻ đi vay càng ngày càng vay được những khoản tiền lớn hơn từ nhiều người cho vay mới hơn.

Người chủ của các mô hình Ponzi thường lôi kéo các nhà đầu tư mới bằng cách cung cấp lợi nhuận cao hơn so với các khoản đầu tư khác, với lợi nhuận ngắn hạn hoặc là cao bất thường hoặc kéo dài một cách bất thường.

Mô hình Ponzi đôi khi bắt đầu như một doanh nghiệp kinh doanh hợp pháp, cho đến khi doanh nghiệp không đạt được lợi nhuận kỳ vọng. Doanh nghiệp trở thành một mô hình Ponzi nếu nó sau đó tiếp tục các hành vi gian lận. Dù tình hình ban đầu như thế nào, việc phải trả lợi nhuận cao đòi hỏi một dòng chảy tiền ngày càng tăng từ các nhà đầu tư mới để duy trì mô hình này.

Ví dụ về phương cách hoạt động của mô hình ponzi

Một mô hình Ponzi thường sẽ hoạt động theo cách như sau:

1. Sẽ có một thành viên khởi xướng đầu tiên đứng ra quảng cáo về cơ hội đầu tư trong đó người tham gia phải đóng góp 1000 USD. Người này được hứa hẹn sẽ nhận được lại toàn bộ khoản đầu tư ban đầu kèm theo đó là 10% lợi nhuận sau một chu kỳ đầu tư nhất định (90 ngày chẳng hạn). 
2. Giả sử nhà đầu tư này kêu gọi được thêm 2 nhà đầu tư nữa tham gia trước khi thời hạn 90 ngày kết thúc. Khi đó người khởi xướng sẽ trích 1100 USD từ khoản 2000 USD thu được từ người thứ 2 và thứ 3 để trả lại cho người thứ nhất. Khi đó, nhà đầu tư thứ nhất sẽ bị hấp dẫn và nhiều khả năng tái đầu tư tiếp với khoản 1000 USD ban đầu.
3. Bằng cách lấy tiền từ những nhà đầu tư mới, kẻ lừa đảo sẽ có đủ khả năng tài chính để chi trả cho những nhà đầu tư đến sớm và thuyết phục họ tái đầu tư kèm theo việc kêu gọi theo nhiều người khác tham gia.
4. Khi hệ thống đã phát triển, người khởi xướng bắt buộc phải tìm kiếm thêm các nhà đầu tư mới gia nhập mô hình để có thể duy trì được khả năng trả lãi đã hứa. 
5. Cuối cùng khi hệ thống đạt tới mức không thể duy trì được nữa, người khởi xướng hoặc sẽ bị bắt hoặc sẽ biến mất cùng với số tiền thu được từ các nhà đầu tư. 

Dấu hiệu nhận biết cơ bản của mô hình Ponzi

Bất kể dùng loại hình gì để vận hành mô hình Ponzi, các hình thức lừa đảo sử dụng mô hình này đều có các đặc điểm tương tự nhau như sau:

• Cam kết mang lại lợi nhuận cao với ít rủi ro
• Lợi nhuận ổn định bất kể điều kiện thị trường biến động ra sao
• Các hình thức đầu tư không được đăng ký với các cơ quan có thẩm quyền có uy tín
• Các hình thức hoặc chiến lược đầu tư của tổ chức đều được gọi là bí mật hoặc được mô tả rất rắc rối
• Khách hàng không được phép xem các giấy tờ chính thức cho các khoản đầu tư của họ
• Khách hàng rất khó để rút tiền ra khỏi tổ chức

Làm thế nào để bảo vệ bản thân 

Đứng trước lòng tham của chính mình bạn sẽ biết rất khó khăn để có thể trụ vững bản thân trước sự cám dỗ này. Đúng vậy, mục đích của hầu hết tất cả mọi người khi tham gia thị trường đều là kiếm được nhiều tiền hơn nhưng bạn cũng nên biết rằng việc mất tiền là rất phổ biến khi tham gia đầu tư. 

Bạn phải cẩn trọng với những quyết định của mình, vì thế

• Luôn đặt ra nghi vấn. Bất cứ cơ hội đầu tư nào hứa hẹn lợi nhuận ở mức cao và chóng gọn với khoản đầu tư ban đầu không lớn đều có dấu hiệu không trung thực. Điều này đặc biệt đúng với những vấn đề ít phổ thông hoặc khó nắm bắt. Cơ hội không thể tin nổi, thường là không thể tin được thật! 
• Cẩn trọng trước các cơ hội trên trời rơi xuống.  Luôn thận trọng đặc biệt trước những lời mời trời ơi đất hỡi vào các cơ hội đầu tư dài hạn.
• Phải điều tra thật kỹ người bán. Thực thế đứng ra quảng bá cơ hội đầu tư cần phải được tìm hiểu thật kỹ lưỡng. Một cố vấn tài chính danh tiếng, một broker, hay công ty môi giới chứng khoán sẽ được đăng ký và quản lý tại các tổ chức hợp pháp. 
• Không dựa vào niềm tin, dựa vào xác thực. Các khoản đầu tư hợp pháp cần được đăng ký một cách hợp pháp. Việc đầu tiên cần phải thực hiện là yêu cầu các thông tin đăng ký kinh doanh. Nếu cơ hội đầu tư này không có đăng ký thì cần có lời giải thích và bằng chứng hợp lý cho việc đó.
• Hiểu rõ bản chất khoản đầu tư. Không bao giờ đầu tư vào những gì bạn không nắm rõ. Phải tận dụng hết các tài nguyên có thể và thận trọng với các khoản đầu tư “bí mật”.
• Tố cáo. Khi phát hiện có người bị dụ dỗ tham gia mô hình Ponzi, cần báo ngay cho các cơ quan có thẩm quyền nhằm bảo vệ nhà đầu tư trước hình thức lừa đảo này. 

Mong rằng bài viết này sẽ giúp bạn phần nào giảm thiểu những nguy cơ mất mát không đáng có từ các dự án mang hình thức đa cấp ponzi này.