Các dự án crypto đang tự định vị mình như thế nào?
Nhìn lại quãng thời gian trước đó, các blockchain Layer 1 cố gắng xây dựng hệ sinh thái toàn diện, với tham vọng trở thành nền tảng "tất cả trong một" phục vụ cả DeFi, NFT, gaming, thanh toán, doanh nghiệp... Điều này dẫn đến một cuộc cạnh tranh gay gắt, khi hàng loạt blockchain ra đời với tuyên bố sẽ thay thế Ethereum, Bitcoin hay các nền tảng cũ hơn.

Nhưng đến năm 2025, bức tranh thị trường dần thay đổi. Thay vì chạy đua toàn diện, các blockchain dần tập trung vào thế mạnh riêng của mình. Định vị rõ ràng để tối ưu hóa một lĩnh vực cụ thể, thay vì cố gắng làm mọi thứ.
Blockchain cũng giống như nhiều ngành hàng tiêu dùng khác, mỗi loại có một công dụng riêng.
Một ví dụ dễ hiểu là dầu gội đầu, trên thị trường không có loại dầu gội nào dành cho tất cả mọi người, mà có nhiều dòng sản phẩm chuyên biệt để định vị cho từng ngách thị trường khác nhau.
- Dành cho tóc dầu.
- Dành cho tóc khô, tóc hư tổn.
- Dành cho trị gàu.
- Dành cho tóc nhuộm.
- Giúp tóc óng mượt.
Mỗi loại tập trung vào một công dụng cụ thể để phục vụ khách hàng tốt nhất. Và các dự án crypto cũng đang đi theo xu hướng này.
Giống như không thể có một loại dầu gội phù hợp cho tất cả mọi người, không có blockchain nào phục vụ tốt mọi lĩnh vực.
Nếu trước đây, việc chọn blockchain để đầu tư chỉ dựa vào yếu tố như tốc độ, phí giao dịch. Thì nay cần đánh giá blockchain đó được định vị trong lĩnh vực nào, ai là người sử dụng, và nó có tương lai phát triển hay không.
Bạn không thể kỳ vọng Bitcoin sẽ trở thành nền tảng gaming, hay Ethereum sẽ có phí giao dịch siêu thấp như Solana.
“Adoption - sự chấp nhận đại chúng” thực sự sẽ đến từ các blockchain có định vị rõ ràng.
Các dự án có hướng đi chuyên biệt sẽ có cơ hội thành công cao hơn.
Trong kỷ nguyên mới này, việc hiểu rõ mỗi blockchain đang định vị ở đâu, phục vụ ai sẽ giúp nhà đầu tư và người dùng tận dụng tốt nhất sự phát triển của thị trường.
Sự phân hóa và chuyên môn hóa giữa các blockchain lớn
Thay vì cố gắng làm tất cả mọi thứ, từng blockchain đang định vị lại vai trò của mình, tập trung phát triển thế mạnh riêng. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu suất mà còn giúp các dự án blockchain trở nên hấp dẫn hơn đối với người dùng và nhà đầu tư.
Bitcoin (BTC) – Lưu trữ giá trị, tài sản dự trữ
Trước đây, Bitcoin từng được kỳ vọng sẽ trở thành một hệ thống thanh toán toàn cầu. Và chính người sáng lập Bitcoin, Satoshi Nakamoto cũng từng giới thiệu trong sách trắng về việc Bitcoin là một hệ thống thanh toán ngang hàng.
Nhưng sau một thập kỷ trôi qua, với vô số biến động cùng sự phát triển mạnh mẽ của Altcoin, thì cộng đồng dần kể một câu chuyện khác về việc Bitcoin về việc nó là vàng điện tử và trở thành kho lưu trữ giá trị. Và câu chuyện này dần được chấp nhận bởi nhiều người, bởi nhiều công ty và hiện nay là được chấp nhận ở nhiều quốc gia.
Với sự tham gia mạnh mẽ từ tổ chức, chính phủ, và các công ty tài chính lớn, Bitcoin không còn là tài sản đầu cơ mà đã trở thành một phần quan trọng của hệ thống tài chính toàn cầu.
Trong tương lai, Bitcoin sẽ tiếp tục đóng vai trò là "vàng kỹ thuật số" và hệ thống thanh toán phi tập trung, mang lại sự tự do tài chính cho hàng triệu người trên khắp thế giới.
Bitcoin không cần phải làm quá nhiều thứ, chỉ cần làm tốt một việc: Trở thành nơi lưu trữ giá trị an toàn, miễn nhiễm với lạm phát và chính sách tiền tệ của chính phủ.
Bitcoin không cần phải cạnh tranh với các blockchain hợp đồng thông minh. Nó chỉ cần tiếp tục duy trì tính khan hiếm, bảo mật và khả năng chống kiểm duyệt để ngày càng được sử dụng rộng rãi như tài sản dự trữ toàn cầu.
Ethereum (ETH) – Nền tảng hợp đồng thông minh, trung tâm của DeFi
Ethereum không phải là blockchain rẻ nhất hay nhanh nhất, nhưng nó vẫn là lựa chọn hàng đầu cho các ứng dụng tài chính phi tập trung (DeFi) và hợp đồng thông minh.
Các Layer 2 như Arbitrum, Optimism giúp mở rộng mạng Ethereum, cho phép xử lý giao dịch với chi phí thấp hơn, nhưng vẫn tận dụng được tính bảo mật của Ethereum.
Phần lớn các ứng dụng DeFi hàng đầu như Uniswap, Aave, MakerDAO đều chạy trên Ethereum.
BlackRock, công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới, đã ra mắt quỹ Ethereum ETF vào năm 2024.
Điều này chứng tỏ các tổ chức tài chính lớn đã xem Ethereum như một tài sản quan trọng bên cạnh Bitcoin.
Các ngân hàng lớn như JPMorgan và Goldman Sachs đã bắt đầu triển khai thử nghiệm ứng dụng blockchain dựa trên Ethereum. Cho thấy blockchain này đang trở thành nền tảng “hợp đồng thông minh” hàng đầu với “độ bảo mật cao”.
Ethereum không cần phải có tốc độ nhanh nhất hay phí rẻ nhất để thành công. Thay vào đó, hệ sinh thái vững mạnh và khả năng mở rộng thông qua Layer 2 đã giúp Ethereum duy trì vị thế của mình.
Solana (SOL) – Tốc độ cao, tối ưu cho meme coin, NFT, gaming
Solana định vị mình là blockchain có tốc độ xử lý nhanh với phí giao dịch siêu thấp.
Điều này làm cho nó trở thành nền tảng lý tưởng cho meme coin, NFT, và gaming, nơi mà tốc độ và chi phí thấp quan trọng hơn tính bảo mật tuyệt đối.
Tốc độ nhanh, phí thấp khiến Solana trở thành "thiên đường" của meme coin. Các nền tảng như Pump.fun cho phép phát hành meme coin chỉ trong vài giây, khiến hệ sinh thái meme trên Solana bùng nổ.
Hơn 25,000 meme coin được tạo trên Pump.fun chỉ trong 3 tháng đầu 2024.
Khối lượng giao dịch trên Pump.fun vượt $500 triệu/ngày vào tháng 5/2024
Với những con số này, không thể phủ nhận rằng Solana đã vô tình trở thành blockchain "quốc dân" cho meme coin, một điều mà Ethereum khó có thể cạnh tranh được do phí giao dịch quá cao.
Meme coin không cần ứng dụng thực tế, nhưng nếu nó có thể tạo sự chú ý và lan truyền mạnh, giá trị của nó có thể tăng trưởng đột biến.
Nếu Ethereum là trung tâm của DeFi, Bitcoin là tài sản lưu trữ giá trị, thì Solana đang trở thành nền tảng meme coin mạnh mẽ nhất, nơi mà tốc độ giao dịch và chi phí thấp quan trọng hơn các yếu tố khác.
Solana không cần phải "đánh bại" Ethereum. Chỉ cần tập trung vào tốc độ cao, chi phí thấp và khả năng phục vụ những thị trường ngách như meme coin, NFT và gaming, Solana vẫn có thể phát triển mạnh.
BNB Chain – Ứng dụng thương mại, dễ tiếp cận với người dùng phổ thông
BNB Chain, trước đây được biết đến với tên gọi Binance Smart Chain, là một nền tảng blockchain được phát triển bởi sàn giao dịch Binance. Nó nổi bật với phí giao dịch thấp và giao diện thân thiện với người dùng, thu hút nhiều doanh nghiệp và nhà phát triển lựa chọn để triển khai các ứng dụng tài chính và thương mại điện tử.
Với giao diện và trải nghiệm người dùng được tối ưu hóa, BNB Chain giúp các nhà phát triển dễ dàng xây dựng và triển khai các ứng dụng phi tập trung (dApps). Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng rộng rãi các giải pháp blockchain trong lĩnh vực thương mại và tài chính.
Binance Pay – một hệ thống thanh toán dựa trên BNB Chain, giúp người dùng gửi tiền với chi phí gần bằng 0. Binance Pay hỗ trợ thanh toán bằng BNB, USDT trên BNB Chain, giúp crypto dễ dàng được sử dụng hơn trong đời sống. Hiện nay, Binance Pay đã được tích hợp vào nhiều cửa hàng và nền tảng thương mại.
BNB Chain không có một định vị rõ ràng và mạnh mẽ như Bitcoin (lưu trữ giá trị) hay Solana (blockchain tối ưu cho meme coin và giao dịch tốc độ cao), nhưng điều này không có nghĩa là nó không có một chỗ đứng nhất định. BNB Chain đang dần định vị mình như một blockchain dành cho giao dịch phổ thông, ứng dụng thương mại và tài chính dễ tiếp cận.
BNB Chain không cố gắng cạnh tranh với Ethereum về bảo mật hay Solana về tốc độ, mà tập trung vào sự thân thiện với người dùng và phí thấp.
Với việc được sàn Binance hậu thuẫn, lượng người dùng lớn và phí giao dịch thấp, BNB Chain vẫn giữ một vị thế quan trọng trong thế giới crypto, đặc biệt với nhóm người dùng mới và các ứng dụng thương mại.
Bài học rút ra từ xu hướng này
Trước đây, cộng đồng crypto luôn tranh luận về blockchain nào sẽ trở thành số một. Mỗi nền tảng đều muốn xây dựng một hệ sinh thái toàn diện và chiếm lĩnh thị trường. Nhưng đến năm 2024, thị trường dần trở nên rõ ràng hơn, các dự án crypto dần định vị và chia nhánh ra để phù hợp nhất cho từng lĩnh vực cụ thể.
Thay vì cố gắng "đánh bại nhau", các dự án crypto đang dần tập trung vào thế mạnh riêng và phục vụ tốt hơn cho một số trường hợp sử dụng cụ thể.
- Đừng cố tìm kiếm "blockchain tốt nhất", hãy tìm "blockchain phù hợp nhất"
- Nếu bạn tin vào tài sản lưu trữ giá trị dài hạn, Bitcoin có thể là lựa chọn phù hợp.
- Nếu bạn tin vào DeFi và ứng dụng tài chính, Ethereum sẽ là nơi để quan tâm.
- Nếu bạn yêu thích meme coin và NFT, Solana có thể là blockchain tốt nhất cho bạn.
Nếu bạn muốn đầu tư vào crypto dài hạn, hãy nghĩ đến việc đa dạng hóa danh mục, thay vì chỉ chọn một blockchain.
Dòng tiền sẽ đổ vào blockchain nào có lợi thế rõ ràng. Các nhà phát triển, doanh nghiệp, và quỹ đầu tư sẽ ưu tiên blockchain có định vị rõ ràng và hệ sinh thái phát triển mạnh.
Những blockchain không có định vị rõ ràng sẽ dần bị loại bỏ.
Trước đây, nhiều blockchain ra đời với tham vọng "đánh bại Ethereum" hoặc "trở thành blockchain nhanh nhất, rẻ nhất". Tuy nhiên, khi thị trường ngày càng phân hóa, những blockchain không có lợi thế riêng biệt dần mất đi sức hút.
Ví dụ về những blockchain từng nổi bật nhưng dần bị lãng quên:
EOS: Từng được xem là "Ethereum killer" vào năm 2018, nhưng vì không có một hệ sinh thái đủ mạnh và không định vị rõ ràng, EOS dần mất đi sự quan tâm của nhà đầu tư.
NEO: Từng được mệnh danh là "Ethereum của Trung Quốc", nhưng thiếu sự phát triển bền vững và không có điểm mạnh riêng, khiến NEO dần mờ nhạt trên thị trường.
ICP (Internet Computer): Hứa hẹn sẽ "định hình lại internet", nhưng đến nay vẫn chưa có ứng dụng nào thực sự nổi bật, khiến ICP mất dần sức hút.
Khi thị trường ngày càng cạnh tranh, những blockchain không có điểm mạnh riêng biệt sẽ bị loại bỏ. Nhà đầu tư nên tập trung vào những blockchain có định vị rõ ràng và hệ sinh thái phát triển mạnh mẽ.
Việc quá nhiều dự án crypto được tạo ra với các triết lý giống nhau sẽ làm cho thị trường “bội thực” và khó lòng quyết định rằng họ nên lựa chọn blockchain nào. Việc định vị rõ ràng và tập trung hơn vào thế mạnh của mình thay vì cố gắng làm tất cả có lẽ là xu hướng sắp tới.
Điều đó cũng cho thấy được nhiều dự án không thể cạnh tranh được với Ethereum hay Solana sẽ lựa chọn trở thành Layer 2 để tận dụng hệ sinh thái lớn hơn,
Đây không chỉ là sự thay đổi trong cách công nghệ phát triển, mà còn giúp toàn bộ ngành blockchain trở nên hiệu quả hơn, dễ tiếp cận hơn, và áp dụng thực tiễn tốt hơn.
Kết luận
Trong bài viết này, tôi đã tập trung vào bốn dự án crypto đã có định vị rõ ràng và thu hút lượng người dùng đông đảo.
Tuy nhiên, đây không phải là một danh sách cố định. Tôi tin rằng trong tương lai, thị trường crypto sẽ tiếp tục mở rộng với nhiều blockchain khác chuyên sâu vào từng lĩnh vực riêng biệt, từ GameFi, token hóa tài sản thực (RWA), NFT, đến nhiều ứng dụng ngách khác. Sự chuyên môn hóa này không chỉ giúp thị trường phát triển bền vững hơn mà còn mở ra nhiều cơ hội mới cho nhà đầu tư và người dùng.
► Tham gia các Sàn giao dịch với ưu đãi độc quyền cùng ThuanCapital