BINANCE SMART CHAIN - Sức mạnh đến từ sự tập trung hay sự đổi mới công nghệ?

Thời thế sinh anh hùng, cơn sốt defi kéo lên một vùng đất mới, Binane Smart Chain tuy ra mắt 1 năm trở lại nhưng những gì nó đã và đang làm nhanh đến mức nhiều người khó mà tin được.

Binance hiện đang là sàn giao dịch tiền mã hoá lớn nhất thế giới, với tham vọng thâu tóm luôn thị phần giao dịch phi tập trung, vào tháng 4/2019, họ đã cho ra mắt Binance Chain với tốc độ xử lý cực nhanh để phục vụ tập trung vào một mục tiêu duy nhất là Binance Dex. 

Mùa hè 2020 đỏ lửa với cơn sốt DeFi trên nền tảng Ethereum làm cho mạng lưới gia tăng phí gas nhanh chóng, người ngoài cuộc như Binance chợt nhận ra đứa con cưng được kỳ vọng cao là Binance Dex của mình không được thị trường đón nhận một cách nhiệt tình, đứng trước sức hút từ cơn sốt DeFi cộng với phí mạng lưới trên Ethereum ngày càng tăng thì đây quả là một cơ hội lớn.

Ván bài DeFi thu hút mọi nền tảng blockchain muốn tham gia cuộc chơi

Trước đó các dApps không thể chạy trên Binance Chain vì nó không hỗ trợ hợp đồng thông minh, và giờ thì CEO Binance cần đưa ra những quyết định khó khăn tiếp theo cho những bước sắp tới để đón đầu được làm sóng trước thì DeFi sau là NFT. 

Để xây dựng và nghiên cứu một nền tảng hợp đồng thông minh chưa bao giờ là dễ, đó là hàng năm lao động miệt mài, và để giải quyết được vấn đề phí cao và tốc độ chậm của Ethereum thì BSC cần hy sinh một vài thứ trong đó có tính phi tập trung của dự án. 

Phương án được họ lựa chọn là sẽ “copy” những gì hiện có của Ethereum và làm cho nó nhanh và rẻ hơn, dễ hiểu hơn là BSC như một hard fork từ Ethereum với nhiều tuỳ chỉnh quan trọng để tăng tốc độ lên tối đa. 

Binance Smart Chain là gì?

Thay vì cố gắng thêm các khả năng của hợp đồng thông minh vào Binance Chain và hy sinh hiệu suất của nó, họ đã quyết định khởi chạy một chuỗi khác song song và độc lập với Binance Chain.

Binance Smart Chain ra mắt vào tháng 9 năm 2020 và trái ngược với Binance Chain, BSC hoàn toàn có thể lập trình và hỗ trợ các hợp đồng thông minh. 

Nếu bạn muốn hiểu rõ hơn về hợp đồng thông minh là gì, và tại sao nó là nền tảng quan trọng cho tất cả các dApps thì bạn có thể xem bài viết này tại đây. 

Ethereum là một nơi lý tưởng để xây dựng các dApps, và cũng là nơi chứng kiến sự trỗi dậy của mọi sự đổi mới, gần đây nhất là DeFi và NFT. Đất chật người đông, thì đồng nghĩa với chi phí sinh hoạt cũng cao hơn đáng kể (ám chỉ phí gas cao), đó là trở ngại lớn khiến nhiều người người và các dự án hơi chùn chân khi bước vào nền tảng này, trong khi ở thời điểm hiện tại không có quá nhiều sự lựa chọn thay thế gần giống như Ethereum, bạn có đồng ý rằng là khi chuyển đến sống ở một quốc gia khác là vô cùng khó khăn đúng không, phải học lại từ đầu, từ ngôn ngữ, văn hoá, đường xá, con người, cũng như là gây dựng lại cơ nghiệp từ đầu. 

BSC là một nơi “chữa cháy” đúng thời điểm với hầu như mọi thứ từ ngôn ngữ, văn hoá, cơ sở hạ tầng giống y hệt như Ethereum nhưng chi phí sinh hoạt rẻ và tốc độ di chuyển lại vô cùng nhanh, sẽ ra sao khi có một nơi như thế này bên cạnh Ethereum, mọi người sẽ tràn và đổ qua đây để xây dựng và phát triển vì họ cảm thấy được sự thân thuộc như thời còn ở trên Ethereum vậy. 

BSC sử dụng chung một ngôn ngữ lập trình và tương thích với máy ảo Ethereum (EVM), nên các dApps trên BSC hầu như sẽ là copy mã nguồn mở trên Ethereum và đổi tên, như Pancakeswap là một hard fork của Uniswap vậy. Và bạn chỉ cần đổi mạng trên ví Metamask từ Ethereum sang BSC là có thể tương tác toàn hộ với hệ sinh thái của họ. 

Top 5 dApps hàng đầu trên Ethereum - Nguồn: DappRadar    

Các nhà phát triển có thể dễ dàng chuyển các ứng dụng từ Ethereum sang BSC và các dự án BSC mới thường sử dụng lại mã nguồn mở từ Ethereum dưới một tên khác. - Nguồn: DappRadar    

Cơ chế đốt coin của BSC

Giống như ETH, BNB sẽ được dùng làm nhiên liệu cho mọi hoạt động trên BSC, nhưng thú vị ở một điểm là họ có cơ chế đốt coin. 

Sau khi tung ra token của riêng mình Binance đã cam kết sẽ đốt một nửa nguồn cung lưu hành (100 triệu BNB), để kích thích sự khan hiếm của BNB.

Số lượng BNB được đốt dựa trên số lượng giao dịch được thực hiện trên sàn giao dịch trong khoảng thời gian 3 tháng. Vì vậy, sau mỗi quý, Binance sẽ đốt BNB theo khối lượng giao dịch tổng thể.

Tính đến tháng 7/2021, Binance đã hoàn thành 16 sự kiện BNB Coin Burn. Tổng cộng, 31.863.791 BNB coin đã bị đốt, làm giảm 15,93% Tổng nguồn cung (hiện ở mức 168.137.035 BNB).

Nguồn: Binance.com

Cơ chế đồng thuận của Binance Smart Chain

Sự khác biệt lớn nhất giữa Ethereum và BSC đến từ cơ chế đồng thuận. Hiện tạị Ethereum vẫn xài điện để đào coin tương tự như Bitcoin (PoW). Nhưng không lâu nữa Ethereum cũng sẽ nâng cấp lên ETH 2.0 với PoS. Điểm khác biệt lớn nhất ở BSC là sử dụng cơ chế đồng thuận PoSA (Proof-of-Staked-Authority). Tạm dịch là bằng chứng cổ phần có quyền lực. Quyền lực ở đây là chỉ có 21 trình xác nhận nắm giữ nhiều BNB nhất thay phiên tạo khối mới cho mạng lưới và được lựa chọn lại sau 24h. 

Top 10 trình xác nhận lớn nhất trên BSC - Nguồn: bscscan.com

Thời gian khối đã giảm từ khoảng 13 giây trên Ethereum xuống còn khoảng 3 giây trên Binance Smart Chain. Điều này cho phép thông lượng giao dịch cao hơn và thời gian xác nhận nhanh hơn.

Hiện tại, với kích thước khối trung bình là 40.000 byte, Binance Smart Chain tăng khoảng 1,15 GB mỗi ngày, tức là khoảng 420 GB mỗi năm. Sau một vài năm, điều này tất nhiên sẽ loại bỏ hầu hết các phần cứng dành cho người tiêu dùng thông thường.

Nhưng cái gì cũng có cái giá của nó, đánh đổi cho việc nhanh và rẻ thì chúng phải hy sinh sự phi tập trung của mạng lưới. CeDeFi là một thuật ngữ ám chỉ một blockchain lai giữa phi tập trung và tập trung được đặt ra bởi giám đốc điều hành của Binance.

Tập trung là một vấn đề gây tranh cãi lâu dài trong cộng đồng crypto từ trước cho đến nay, phía dưới là tam giác 3 cạnh cho thấy sự cân bằng của một nền tảng blockchain, nếu bạn chọn nghiêng về 2 cạnh nào thì bạn phải chấp nhận hy sinh cạnh còn lại. 

Liệu BSC có phải là một dự án “có thời” khi ra mắt ngay đúng lúc cơn sốt DeFi kéo đến cùng với sự quá tải của mạng Ethereum. Lúc này các dApps không có quá nhiều sự lựa chọn ngoài Ethereum, các nền tảng lớn khác như Cardano và Polkadot thì vẫn đang trong giai đoạn phát triển và chưa thật sự chạy được hợp đồng thông minh. 

Mặc dù BSC nhận vô số lời chỉ trích về sự tập trung của mình như:

Giải quyết những quan niệm sai lầm về hiệu suất của BSC, khẳng định lợi thế về tốc độ của nó so với mạng chính Ethereum là sản phẩm “kỳ diệu của sự tập trung” chứ không phải là “sự đổi mới công nghệ”.

BSC là một fork Ethereum với một bộ xác nhận tập trung. Đó là nó. Không có gì hơn.

Bạn có thể kiếm tiền trên con đường đi lên... BSC có thể sẽ có chỗ đứng trong ngành này trong tương lai gần.

Nhưng nếu bạn thực sự nghĩ rằng BSC đã đạt được ưu thế về hợp đồng thông minh và sẽ trở thành blockchain của thế giới, thì bạn đang ở trong tình thế khó hiểu.

-Ryan Watkins từ Messari-

Đánh đổi việc phi tập trung để cải thiện tốc độ là sự thật mà BSC đang làm, cũng như xung quanh nó còn vô số tranh luận gay gắt từ những người thuộc trường phái phi tập trung thuần tuý. 

Nhưng đó cũng chỉ là những góc nhìn cá nhân của mỗi người, trên thực tế thì BSC đã cho chúng ta thấy rằng cộng đồng chấp nhận nó ra sao, và giá của nó tăng thế nào trong suốt một năm qua, đây là những gì xảy ra trong ngắn hạn, và chúng ta sẽ không thể biết được trong dài hạn liệu BSC sẽ vẫn giữa vững được lợi thế của mình cùng với tốc độ cao và phí rẻ, và vẫn là mảnh đất màu mỡ cho các dApps phát triển?

Hơn 900 các dApps đang được xây dựng ở nhiều lĩnh vực khác nhau trên BSC - Nguồn: BscProject 

Liệu trong tương lai khi Ethereum nâng cấp cập nhật 2.0 và làm giảm phí mạng lưới thấp đáng kể, cộng với ngày càng nhiều các dự án layer 2 hỗ trợ mở rộng Ethereum thì sức hút từ BSC có giảm đi?

Đứng sau BSC là sàn giao dịch tiền mã hoá lớn nhất thế giới với rất nhiều kinh nghiệm và tiền, hẳn là một lợi thế to lớn giúp cho hàng triệu người dùng của mình dễ dàng rút BNB và nhiều mã thông báo khác trực tiếp đến Binance Smart Chain. Sàn Binance như một cây cầu khổng lồ đưa thẳng những token khác đến với BSC một cách nhanh nhất qua việc hỗ trợ mạng lưới BEP-20 cho mỗi lần khách hàng muốn rút coin của mình. 

Ngoài tốc độ cao đáng kể, BSC còn thu hút bởi tính tương tác mạnh mẽ của mạng lưới qua Cross Chain Bridges, giúp bạn đưa hầu như các tài sản crypto khác vào BSC như BTC, ETH, ADA, DOT… 

Chính vì sự quá mật thiết với Ethereum cũng được xem là một điểm yếu của BSC vì các nhà phát triển của BSC hầu hết là các nhà phát triển hợp đồng thông minh Solidity. Hầu hết trong số họ đã đóng một vai trò quan trọng trong cộng đồng các nhà phát triển Ethereum. Điều này có nghĩa là họ ưu tiên mạng Ethereum hơn BSC, điều này dẫn đến bất kỳ sự phát triển mới nào đầu tiên có trên Ethereum trước khi được triển khai trên BSC. Điều này có nghĩa là nó sẽ luôn bị tụt hậu so với chuỗi khối Ethereum.

Kết luận 

Dường như thị trường đã cho chúng ta thấy họ cần một tốc độ nhanh và một mức phí thấp để tham gia vào các ứng dụng DeFi hơn là bận tâm nhiều đến tính phi tập trung của mạng lưới. 

Vào cuối cùng, chúng ta phải tự hỏi mình rằng. Điểm chính của việc sử dụng blockchain là gì nếu nó không hoàn toàn phi tập trung và chống kiểm duyệt? Đây có phải là một trụ cột chính của các nền tảng blockchain công cộng không? Thị trường tự do sẽ trả lời cho câu hỏi này trong tương lai, nếu thị trường chấp nhận khái niệm lai giữa phi tập trung và tập trung (CeDeFi). Nếu CeDeFi giúp họ có trải nghiệm tốt hơn hơn khi giao dịch và sử dụng trên các ứng dụng DeFi thì sự tồn tại và phát triển của BSC sẽ vẫn còn rất vững chắc trong tương lai cộng với sự hỗ trợ mạnh mẽ đến từ Binane. 

Liệu BSC có phải là sự tăng trưởng ngắn hạn do phí giao dịch cao trên Ethereum và sự chậm trễ của các dự án blockchain khác hay do sự chuyển đổi dài hạn từ người dùng?