Bài #4 - Phạm Nguyễn Linh Đ

Em có lẽ là một trong những tấm chiếu mới và xanh non nhất cộng đồng trade coin, về lẫn tuổi đời và tuổi nghề, và em cũng có lý do vào coin nhảm nhí nhất: ông người yêu rủ vào. Dịch khó khăn quá nên tầm đầu tháng 6/2021, tức cách đây 3 tháng, hai đứa sinh viên dành dụm được ít tiền quyết định ‘leo thuyền coin’.

Vì vậy, câu chuyện tụi em có lẽ sẽ không có thành quả hay những kinh nghiệm, phương pháp đầu tư gì đặc biệt, nhưng tụi em muốn chia sẻ nó với tất cả mọi người, đặc biệt là những “tấm chiếu mới” ngoài kia, rằng “It’s never too late to start” (Không bao giờ quá muộn để bắt đầu).

Em hay đọc về tâm lý học, nên em sẽ chia quãng đời trade coin 3 tháng của em thành 4 giai đoạn cảm xúc đầu tư như sau: Hứng khởi, Lo sợ, Tuyệt vọng và Lạc quan

1. Hứng khởi (Optimism, Excitement, Euphoria)

Tụi em bắt đầu với việc trade Alt. Thú thật, bây giờ các group Telegram trong nước lẫn ngoài nước chia kèo free khá nhiều, việc của tụi em chỉ là vào theo kèo thôi, còn lại không hề có kiến thức gì. Với hai đứa đang thất nghiệp, việc mỗi ngày trade lướt được $10 - $15 là đã rất hạnh phúc. Tụi em đi vol nhỏ, x nhỏ nên ăn không nhiều và lỗ cũng kiểm soát được.

Nhưng các bác biết đấy, con người có một thứ gọi là Lòng tham. Việc win kèo quá dễ dàng khiến tụi em bắt đầu tăng vol tăng x, số tiền lãi bắt đầu tăng dần. Theo đó là những giấc mơ phi thực tế về việc lấy trade làm nghề chính, bỏ học, hay thậm chí là mua nhà mua xe từ việc trade coin.

Bài học từ giai đoạn này:

• Đây là giai đoạn “Nuôi heo lấy thịt của market”
• Nếu coin dễ ăn vậy thì nhà nhà đã vào, và không có chuyện 10% người ăn còn 90% thua tan cửa nát nhà.
• Quản lý lòng tham cũng là một kĩ năng phải học
• Ở bất kể ngành nghề lĩnh vực gì, không có kiến thức thì đừng bao giờ nghĩ tới việc đi xa.

2. Lo sợ (Anxiety, Fear, Panic)

Và rồi, như cuộc đời của bao trader khác, sau khi nuôi heo mập ú, market bắt đầu dập tụi em tan nát. Lần đầu tụi em lỗ gần $500. Các bác nhớ hồi BTC 31k (lên từ 29k) không ạ? Vâng, vì nghĩ BTC sẽ về đồ đá nên tụi em short ngay chỗ đấy và nhồi lệnh dca. Cứ lên khoảng 300 giá tụi em lại dca, lệnh từ $50 phình thành $500, mà market thì tăng không ngừng. Đó là khoảng thời gian tụi em mất ngủ và stress bạc tóc vì phải canh để lệnh không bị thanh lý. Cỡ vài ngày sau, Binance làm cho quả râu giựt đến 43k làm lệnh tụi em chết không kịp ngáp.

Lỗ tiếp tục lỗ. Sau khi thị trường uptrend, ăn Alt coin ngập mặt là lúc thị trường đổ máu. Đêm định mệnh đó chắc hẳn ai cũng nhớ, quả râu BTC sập xuống 50k và tiếp tục sập xuống 43k. Lúc bấy giờ, em đang no say trong úp chén nên đi lệnh 1 lần mấy Alt coin. Mà các bác biết đấy, bác Bê sập thì Alt nhuộm trong biển máu. Các lệnh em đều gồng rất giỏi nên không cài SL (tránh trường hợp bị quét SL rồi mới cắn TP), kết quả là cháy tài khoản.

Rồi mới gần đây thôi, em đu fomo LTC fake news nên cũng cháy rụi. Em là con gái, cảm xúc kiếm chế không tốt nên mấy ngày lỗ khóc ngập nước mắt. Em cãi nhau to với ông người yêu, hai đứa bắt đầu đổ lỗi qua đổi lỗi lại. Sau hai lần cháy lớn, em như người điên, đi vol thậm chí còn to hơn và x còn lớn hơn với hi vọng gỡ lỗ nhanh chóng. Kết quả là không thể nào thắng nổi giữa thị trường vẫn đang bất ổn này.

Bài học từ giai đoạn này:

• Khi ăn thì nên tham một tí để gồng lời, nhưng khi lỗ cũng nên biết sợ mà cắt
• Margin thì hạn chế DCA, trừ trường hợp có chủ đích. Em đánh lớn ăn trong ngày, mà Alt lại giật như kinh phong, DCA thì sẽ mắc mãi một lệnh và tới một ngày sẽ cháy trụi.
• Luôn nhớ để SL, trừ khi có chủ đích khác. Những khúc giật râu như này mới thấm thía, cắn SL là một loại hạnh phúc.

3. Tuyệt vọng (Hopeless)

Sau khi mất quá nhiều tiền, tụi em bị stress rất nặng. Công việc học tập đều bị ảnh hưởng. Tụi em quyết định tạm nghỉ vào lệnh và tự hồi phục bản thân. 

Em bắt đầu nghiêm túc tìm hiểu các tài liệu PTKT, tìm hiểu các indicator, chiến lược vào lệnh, phẩn bổ vốn, v.v. và thậm chí là tâm lý vào lệnh. Em tìm hiểu background của các bé Alt và nghiên cứu phân bổ vốn để hold (exchange) dài hạn thay vì chỉ lướt lướt mỗi ngày. Lần đầu tiên em nhận ra có quá nhiều thứ đằng sau một lệnh call múc bé này bé nọ của các anh chị tiền bối. Em nhận ra mình còn quá thiếu sót cả về kiến thức lẫn tâm lý giữa chiến trường đẫm máu này. May mà cái em trả giá còn ít so với rất nhiều người đã bị market thọc nhừ tử.

Bài học từ giai đoạn này:

• Nếu dừng ở giai đoạn này thì em chính thức là người bỏ cuộc, đồng thời cúng cho thị trường một đống tiền, đúng như ý muốn của nó.
• Money is not easy; kiến thức phải là nền tảng cho hầu như bất kì một công việc kiếm tiền nào
• ​Margin có cái hay, cái dở nhưng exchange cũng có cái dở, cái hay. Phân bổ vốn một cách hợp lý mới là hay nhất

4. Lạc quan (Relieved, Optimism)

Thực ra tụi em vẫn chưa thực sự lạc quan lại. Gánh lỗ quá lớn ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý vào lệnh. Thậm chí, bây giờ em đã không còn khả năng gồng quá -20%, tay em run mỗi lần vào lệnh. Thế nhưng, tụi em lạc quan xem lần lỗ đó là bài học có tính phí mà tiếp tục “đổ máu” trong thị trường này.

Hiện tại, tụi em vừa học vừa hành. Mỗi lần vào kèo ai hoặc tự mình soi kèo vào, tụi em đều viết lại “Lý do vào lệnh”. Hiểu được tại sao lại vào tại đó, vì Fibo hay EMA, vol nến thế nào , kháng cự hỗ trợ thế nào. Tất nhiên, kiến thức không phải cứ học thuộc là thấm, mà cần những lần đi lệnh mất tiền mới vào trong não được. Ngoài ra, tụi em cũng nghiên cứu exchange để đầu tư tiền dài hạn một cách khôn ngoan chứ không mất tiền vì thiếu kiến kiên nhẫn hay fomo theo đám đông.

Bài học từ giai đoạn này:

• Hãy cho bản thân thời gian tự ngẫm và tự phục hồi sau những lần lỗ lớn; đừng cố đấm ăn xôi để rồi còn thiệt hại hơn rất nhiều
• Học phải đi đôi với hành; có kiến thức là tốt nhưng phải để market giúp “hành” (thực hành và ăn hành)
• Tiền là động lực nhưng đừng để lòng tham che mờ lý trí

Nếu các bác nghĩ đây là một câu chuyện có hậu, thì rất tiếc đã làm các bác thất vọng. Tụi em vẫn chưa kiếm lại được số tiền đã mất mà vẫn đang cày cuốc hằng ngày. Đây là 4 giai đoạn cảm xúc đầu tư và sẽ lặp lại theo chu kì, nhưng tụi em cũng không chắc còn bị ăn hành bao nhiêu lần nữa mới quay lại giai đoạn hứng khởi ban đầu. 

Tụi em chia sẻ những điều này tất nhiên còn rất nhiều thiếu sót mong các bác thông cảm, từ từ market sẽ dạy lại tụi em. Chúc cho tất cả những tấm chiếu mới ngoài kia có thể dũng cảm dấn thân vào đây và trải nghiệm những cung bậc cảm xúc khác nhau. Và hãy nhớ rằng “It’s never too late to start”!

Top 5 bài dự thi evnet tháng 9.2021

• Bài #1 - Nguyên Hải D
• Bài #2 - Nguyễn Minh H
• Bài #3 - Nguyễn Văn H
• Bài #4 - Phạm Nguyễn Linh Đ
• Bài #5 - Cao D