APTOS là gì? - Blockchain sử dụng thực thi song song

Sự tan rã của dự án Diem (trước đó là Libra) của công ty Meta. Do vấp phải nhiều sự phản đối của nhà cầm quyền. Đã sinh ra một vài dự án khác. 

Trong đó có Aptos. Một dự án được ra đời vào tháng 2 năm 2022. Bởi những cựu lập trình viên tại dự án Diem còn dang dở. Với sứ mệnh tạo ra một blockchain lớp 1 phục vụ hàng tỷ người. Một blockchain có thể mở rộng có tốc độ cao nhưng vẫn mang những phẩm chất an toàn đáng có. 

Aptos kế thừa những di sản từ Diem qua việc họ sử dụng ngôn ngữ lập trình Move để phát triển dự án. 

Một trong những thử thách lớn trong blockchain là việc tìm được sự cân bằng giữa khả năng mở rộng và sự bảo mật. Đã có một số dự án làm rất tốt khả năng mở rộng và phí thấp như Solana (SOL). Nhưng sau một thời gian thực tế đưa vào sử dụng thì nó lại vấp phải nhiều đợt tấn công DDoS (tấn công từ chối dịch vụ). Hacker đã tạo ra rất nhiều giao dịch ảo và bơm vào mạng lưới Sonala. Họ bơm vào nhiều đến mức khiến nó phải chết máy và đành phải khởi động lại. Việc khởi động lại mạng lưới của Solana cũng không phải tình trạng hiếm hoi. Ít nhất là đã vài lần Solana gặp phải tình trạng như vậy. 

Nên việc tạo ra một blockchain tốc độ nhanh với sự an toàn cao là điều vô cùng khó ở thời điểm hiện tại. Vậy Aptos sẽ làm cách nào để giải quyết vấn đề trên qua những công nghệ mới của mình. 

Aptos blockchain là gì?

Aptos là một dự án được thành lập đầu năm 2022. Với những cựu kỹ sư làm việc cho dự án Diem và ví Novi. Aptos sử dụng một kỹ thuật được gọi là “thực thi song song” nhằm tăng tốc độ giao dịch trong khi vẫn giữ cho phí giao dịch rẻ. 

Với tuyên ngôn khá hoành tráng. “Aptos xây dựng một blockchain lớp 1 an toàn nhất cùng khả năng mở rộng cao nhất”. 

Aptos đã hoàn thành một bản cập nhật testnet. Và tiến đến mainnet vào mùa thu 2022.  

Các tính năng chính của Aptos Blockchain

Ngôn ngữ lập trình Move

Move ban đầu được phát triển tại công ty Meta để đưa vào Diem. Và giờ nó được áp dụng vào Aptos và Sui. Hai dự án lớp 1 từ những cựu kỹ sư Meta. 

Move có một số lợi ích như:

• Dễ dàng tùy chỉnh các tài sản kỹ thuật số.

• Lưu trữ thông tin an toàn.

• Dễ dàng giải quyết các lỗi.

• Kiểm tra và xác minh mã nhanh chóng.

• Phát triển đa chuỗi dễ dàng cho các ứng dụng.

Trọng tâm chính của ngôn ngữ lập trình Move là bảo mật và mã hóa. Move lưu trữ thông tin quan trọng. Chẳng hạn như mã thông báo và hợp đồng thông minh, dùng làm tài nguyên. Từ đó mang lại cho ngôn ngữ này khả năng bảo mật được cải thiện nhiều so với các ngôn ngữ lập trình blockchain khác. Move được sử dụng để triển khai tất cả các yếu tố chính của Aptos. Bao gồm tài khoản, phí giao dịch, thư viện tiêu chuẩn, quản lý nút xác thực và cấu hình.

Thực thi song song 

Khi triển khai testnet. Aptos đã tuyên bố có thể xử lý hơn 130 nghìn giao dịch mỗi giây. Bằng cách sử dụng công cụ thực thi song song (block-STM). Mang đến chi phí giao dịch thấp. 

Hầu hết các blockchain hiện tại thực thi các hợp đồng, hay các giao dịch một cách tuần tự. Nghĩa là các giao dịch phải xếp hàng để đợi tới lượt mình được xử lý. Các giao dịch đến sau phải đợi giao dịch trước đó được xác minh thì mới tới lượt mình. 

Với thực thi song song. Aptos có thể chạy nhiều chuỗi cùng một lúc. Tất cả các giao dịch được xử lý ngay và xác thực sau đó.  Những giao dịch lỗi sẽ được hủy bỏ và thực thi lại.

Dưới đây là bảng so sánh tốc độ xử lý giao dịch (tps) và thời gian một giao dịch thực sự hoàn thành giữa các dự án blockchain lớp 1. 

Aptos đã tách cơ chế đồng thuận khỏi quy trình thực thi. Với sự đồng thuận và thực thi diễn ra riêng biệt và được tối ưu hóa cho tốc độ đồng thời. Aptos cũng cải tiến công cụ HotStuff BFT để xác thực hầu hết các giao dịch chỉ trong hai lần chuyển mạng. Điều này nhanh hơn nhiều so với nhiều vòng bỏ phiếu. Mà các cơ chế đồng thuận khác yêu cầu để xác thực các giao dịch một cách an toàn.

Để tránh hard fork. Aptos quản lý các trình xác nhận (validators) trên chuỗi. Điều này làm cho việc bỏ phiếu và thực hiện nâng cấp trở nên đơn giản mà không cần thời gian ngừng hoạt động. 

Cách hoạt động của Aptos

Aptos dựa vào việc thực thi song song để xử lý nhiều giao dịch cùng một lúc. Điều này làm cho mọi thứ trở nên nhanh chóng hơn rất nhiều. Bởi vì một giao dịch thất bại duy nhất, sẽ không làm toàn bộ chuỗi ngừng hoạt động.

Những blockchain hiện tại sắp xếp giao dịch như một con đường dài bất tận. Mỗi chiếc xe chạy trên con đường đó tượng trưng cho một giao dịch. Mỗi khi bạn thực hiện giao dịch hoặc mua thứ gì đó. Giao dịch đó sẽ được thêm vào một sổ cái dài duy nhất chứa mọi giao dịch từng được thực hiện trên mạng và được cập nhật liên tục và đầy đủ cho hàng nghìn nút.

Vì tất cả giao dịch đều được thêm vào. Nên giao dịch sau cần phải đợi từng giao dịch trước được xác minh. Điều này mất nhiều thời gian và là lý do cho tốc độ giải quyết của hầu hết các blockchain. Nhưng đây lại là cách an toàn và dễ kiểm soát.

Thực thi song song về mặt lý thuyết. Có thể xử lý nhiều chuỗi cùng một lúc. Các giao dịch có thể cố gắng xử lý đồng thời qua nhiều chuỗi. Đương nhiên cũng sẽ một vài bất lợi cho việc đó. Nó làm cho mọi thứ phức tạp hơn. Cũng như khó có cái nhìn đầy đủ về lịch sử giao dịch. 

Giải pháp của Aptos là đợi cho đến khi bụi giao dịch lắng xuống và xác minh tất cả các chuỗi cùng một lúc. Các giao dịch được hợp lệ sẽ được thực thi. Trong khi các giao dịch không thành công sẽ được “thực hiện lại”.

Đó là cách Aptos hoạt động, thực thi trước và kiểm tra lại sau. 

Aptos Token 

Hiện tại Aptos chưa có token và cũng chưa có ngày công bố dự kiến phát hành.  

Nhà sáng lập Aptos

Aptos được đồng sáng lập bởi Mo Shaikh (CEO) và Avery Ching (CTO). Cả hai đều là cựu nhân viên Meta có nhiều năm kinh nghiệm với tư cách là nhà phát triển và kỹ sư cấp cao trong ngành công nghiệp blockchain.

CEO Mo Shaikh (áo trắng) và CTO  Avery Ching (áo đen).

Gần đây, Aptop đã tuyển lại một số nhân viên cũ của Solana. đáng chú ý nhất là Austin Virts, cựu Giám đốc tiếp thị của Solana.

Chắc cũng vì những kinh nghiệm mà các nhà sáng lập Aptos có được từ việc phát triển án về Crypto trước đó ở công ty Meta. Nên phần nào đó cũng thu hút rất nhiều nhà đầu tư mạo hiểm (VC) tham gia vào dự án này.

Nhà đầu tư

Vào tháng 3 năm 2022. Aptos nhận được khoảng đầu tư 200 triệu USD ở vòng hạt giống. Dẫn đầu bởi a16z, Tiger Global và Multicoin Capital, cùng nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm khác.

Tháng 7 năm 2022. Aptos tiếp tục huy động được 150 triệu USD trong vòng series A do FTX Ventures và Jump Crypto dẫn đầu. Binance Labs cũng có một khoản đầu tư và nâng mức định giá của Aptos blockchain lên đến 4 tỷ đô la. 

Với số tiền gọi vốn hơn 350 triệu USD. Thì các bạn có thể hình dung rằng Aptos đã có đủ củi lửa để vượt qua mùa đông lạnh giá này. 

Những dự án gần đây có sự huy động vốn lớn như Sui và Aptos sẽ gây nên nhiều ý kiến trái chiều về việc một dự án nặng mùi VC. Liệu có phải là một nền tảng phi tập trung lành mạnh. 

Nhưng dù sao thị trường cũng cho chúng ta thấy các quỹ đầu tư đang đặt cược khá nhiều tiền vào 2 nền tảng blockchain được xây dựng trên ngôn ngữ lập trình Move này. 

So sánh Aptos vs Sui 

Sự giống nhau.

Cả hai dự án đều có những nhà sáng lập tách ra từ dự án cũ là Diem của công ty Meta. 

Sui và Aptos đều sử dụng ngôn ngữ lập trình Move. Vốn là di sản để lại từ Diem. 

Cả hai cũng nhận được khoản tiền đầu tư lên đến vài trăm triệu USD từ các quỹ đầu tư mạo hiểm (VC) trên thị trường. Đây đều là hai dự án mới và cả hai đều chưa mainnet và phát hành token ra công chúng. 

Sự khác nhau 

Cả hai đội đều có những cách tiếp cận rất khác nhau. Để giải quyết vấn đề về khả năng mở rộng của blockchain.

Sui có một mô hình đối tượng hơi khác so với Aptos. Hệ thống lưu trữ của nó tập trung vào đối tượng (object). Có nghĩa là bạn có thể thấy hầu hết mọi thứ trên blockchain. Bao gồm cả địa chỉ và giao dịch. Chúng được biểu thị dưới dạng “đối tượng”.

Phiên bản Move của Sui làm rõ khi nào một đối tượng được sở hữu, chia sẻ, có thể thay đổi hoặc bất biến. Trong khi Aptos thì không. Hơn nữa, API quyền sở hữu của Sui sạch hơn của Aptos. Vì nó cho thấy thiết kế blockchain rõ ràng hơn.

Tìm hiểu thêm về cách hoạt động của Sui Blockchain tại đây. 

Mặc dù cả Aptos và Sui đều sử dụng bằng chứng cổ phần làm cơ chế đồng thuận của họ. Nhưng thuật toán đồng thuận đằng sau nó là khác nhau.

Aptos sử dụng tính năng song song bằng cách phát hiện và lập lịch trình các tác vụ bằng BlockSTM. Là một dẫn xuất của giao thức đồng thuận HotStuff. 

Sui triển khai Narwhal và Tusk làm thuật toán đồng thuận của họ. Đây là một mempool dựa trên DAG (đồ thị xoay chiều có hướng) được sử dụng để song song hóa ở lớp thực thi. Giao thức không đồng bộ. Có nghĩa là nó có thể chống lại các cuộc tấn công DoS (từ chối dịch vụ).

Yêu cầu phần cứng để chạy node của Aptos

CPU: 8 lõi, 16 luồng

2,8GHz hoặc nhanh hơn

Intel Xeon Skylake hoặc mới hơn

Bộ nhớ: RAM 32GB.

Dung lượng: SSD 1T với ít nhất 40K IOPS và băng thông 200MiB / s.

Băng thông mạng: 1Gbps

Yêu cầu phần cứng để chạy node của Sui 

CPU: 2

RAM: 8GB

Dung lượng: 50GB (sẽ thay đổi theo độ lớn của dữ liệu theo thời gian)

Kết luận 

Vì Aptos là một dự án mới nên nhiều người vẫn còn bâng khuâng về việc Aptos sẽ khác biệt với những dự án như thế nào. Liệu công nghệ “thực thi song song” có thật sự hoạt động tốt như những gì đã hứa. Vì trong quá khứ chúng ta đã chứng kiến nhiều blockchain với tốc độ cao gặp vấn đề khi đưa vào sử dụng thực tế. Và cùng với việc sử dụng một ngôn ngữ lập trình mới như Move. Thì có thể khuyến khích một cộng đồng lập trình viên sẵn sàng học một ngôn ngữ tương đối mới. Và xây dựng một hệ sinh thái xung quanh nó. 

Nhưng với sự khởi đầu tốt của Aptos. Cộng với số tiền lớn mà họ đã huy động được. Thì có thể chúng ta sẽ cùng chờ đón những điều thú vị ở một mùa tăng giá tiếp theo. 

Bài liên quan

• Sui là gì? - Blockchain với tốc độ nhanh và độ trễ thấp
• AVALANCHE (AVAX) là gì?
• SOLANA - Blockchain chạy với tốc độ ánh sáng